سندروم کتف بالدار در واقع سندرومی است که در آن استخوان کتف دچار بیرون زدگی می شود. کتف بالدار بیشتر در بین کودکان و زنان شایع است. این سندروم باعث محدودیت عملکرد اندام فوقانی و دیگر علائم می شود.
علائم و نشانه های کتف بالدار
علائم ابتلا به سندوم کتف بالدار به علت و میزان آسیب وابسته است. بارزترین مشخصه این سندروم بیرون زدگی کتف به سمت بیرون است که شبیه بال پرنده به نظر می رسد. این افراد در قسمت کمربند شانه ای خود از درد شکایت دارند. این درد در زمان تکیه دادن بیشتر بوده و فرد نمی تواند به راحتی به صندلی و یا هر تکیه گاهی تکیه دهد. همچنین فاصله بین گردن با سرشانه نیز متقارن نیست.
سایر علائم کتف بادار عبارتند از:
- افتادگی یک یا هردو شانه
- درد در ناحیه شانه و گردن
- خستگی
علت ابتلا به کتف بالدار
سندروم کتف بالدار می تواند ناشی از عوامل و آسیب های محیطی و یا عصبی باشد.
از شایعترین علل کتف بالدار آسیب به یکی از سه عصب شانه است:
- آسیب به عصب کتفی خلفی که عضله رومبوئید را کنترل می کند.
- آسیب به عصب جانبی نخاعی که ماهیچه لوزی را کنترل می کند.
- آسیب به عصب سینه ای که عضله قدامی سراتوس را کنترل می کند.
صدماتی که به این اعصاب و یا عضلات وارد می شود می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- استفاده بیش از حد از شانه، پشت و یا گردن
- واکنش های آلرژیک
- بیماری هایی مانند آنفولانزا
- استفاده از داروهای مرتبط با دیستروفی
- انجام جراحی هایی در ناحیه کتف و بازو مانند ماسکتومی و یا برداشتن دنده
- ضربه به اعصاب شانه و گردن
سبک زندگی نادرست و انجام فعالیت ها به روش اشتباه می تواند باعث ایجاد کتف بالدار شود. نشتن های طوانی مدت به شکل نامناسب، انجام مشاغل مرتبط با برداشتن اجسام سنگین، استفاده از کوله پشتی های سنگین و حمل آن با یک شانه، نشستن و ایستادن به شکل غیر استاندارد از شایع ترین علل ابتلا به کتف بالدار است.
چگونه کتف بالدار را تشخیص دهیم؟
متخصص شانه با طرح سوالات اولیه تشخیص را آغاز می کند. سپس با معاینه فیزیکی شانه را از نظر علائم بالینی بررسی می کند در معاینه فیزیکی از فرد می خواهند تا برخی از فعالیت ها را برای تعیین دامنه حرکت انجام دهند. به عنوان مثال فرد با دو دست خود دیوار را هل دهد، در این صورت اگر کتف بادار باشد مشخص می شود.
اگر ارتوپد و متخصص شانه به آسیب عصبی مشکوک باشند از روشی به نام الکترومیوگرافی برای ثبت فعالیت عصبی توسط عضلات اسکلتی استفاده می کنند. اکترومیوگرافی به انها کمک می کند تا عملکرد اعصاب شانه را ارزیابی کنند.
درمان کتف بالدار
با توجه به این که کتف بالدار علل مختلفی دارد، روش های درمانی مختلفی نیز نیاز دارد که به روش های جراحی و غیر جراحی توسط متخصص پیشنهاد می شود. مناسب بودن روش های درمانی به میزان آسیب های وارد شده به اعصاب بستگی دارد.
درمورد آسیب به عصب کتفی خلفی متخصصین، فیزوتراپی را پیشنهاد می کنند. همچنین داروهای شل کننده عضلانی و ضدالتهاب و تسکین دهنده درد را تجویز می کنند.
درمورد آسیب های ناشی از حادثه و آسیب به اعصاب جانبی ستون مهره ها احتمال نیاز به عمل جراحی وجود خواهد داشت. همچنین نیاز به پیوند عصب و عضله نیز وجود خواهد داشت. در این صورت پزشک متخصص یک عصب سالم را از بخشی از بدن به شانه پیوند میزند.
در یک روش جراحی پپچییده تر تیغه کتف به ستون مهره ها متصل می شود که نسبت به سایر روش های درمانی کتف بالدار از سختی بیشتری برخوردار است.
ورزش و کتف بالدار
ورزش در اغلب موارد می تواند به کاهش درد ناشی از سندروم کتف بالدار کمک کننده باشد. اما باید به این نکته توجه کنید که قبل از هرگونه ورزش و یا حرکت کششی باید با پزشک خود مشورت کنید.
کشش کتف به سمت عقب
به عنوان یک تمرین برای درمان کتف بالدار به مدت 10ثانیه کتف ها را به یکدیگر نزدیک کنید و سپس 10 ثانیه استراحت کنید. این تمرین را در روز چندین بار در طول روز تکرار کنید.