شانه متحرک ترین مفصل بدن است. حرکت شانه و میزان دامنه حرکت ان علاوه براین که اجازه می دهد شما دستان خود را به جهات مختلف با آزادی کامل حرکت دهید در عین حال باعث می شود این مفصل دار مشکلاتی از قبیل بی ثباتی شانه شود.
بی ثباتی شانه زمانی اتفاق می افتد که مفصل سر استخوان بازو از محل اتصال به شانه خارج شود. بی ثباتی شانه در اثر حرکت ناگهان مفصل شانه و یا استفاده بیش از حد از این مفصل به وجود می آید.
در صورتی که خارج شدن از مفصل شانه اتفاق افتد احتمال بروز این اتفاق در دفعات بعدی افزایش می یابد و منجر به دررفتگی مکرر مفصل شانه می شود که از آن با عنوان بی ثباتی مزمن شانه نام برده می شود.
دررفتگی شانه می تواند به صورت کامل و یا به شک نیمه دررفتگی اتفاق افتد. زمانی که رباط، تاندون و عضلات اطراف استخوان شانه دچار سستی و یا پارگی شوند، دررفتگی شانه به صورت مکرر اتفاق می افتد.
بی ثباتی شانه نیز ناشی از ناتوانی این بافت ها برای نگهداشتن استخوان فوقانی بازو در محل اتصال مفصل شانه است.
علت بروز بی ثباتی شانه
سه دلیل عمده برای بی ثباتی مزمن شانه عنوان شده است. این سه علت شایع عبارتند از:
آسیب شدید
تروما و اسیب های شدید و ناگهانی اغلب شایع ترین علت در رفتگی شانه به شمار می روند. زمانی که سر هومروس جابجا می شود، استخوان گنوئید و رباط های شانه دچار آسیب می شوند. اولین در رفتگی شدید می تواند آغازی برای جابجایی های بعدی باشد.
فشار مکرر
در بسیاری از موارد گاها افراد بدون اینکه سابقه دررفتگی داشته باشند به بی ثباتی شانه مزمن دچار می شوند. این بیماران از نظر اناتومی دارای رباط های ضعیفی هستند که گاها به دلیل حرکات تکراری ایجاد می شود. رباط و لیگامان های ضعیف ثبات را برای شانه دشوار می کند.
شنا، تنیس و والیبال از جمله ورزش هایی هستند که باعث شل شدن لیگامان های شانه می شوند. فعالیت های تکراری و استرس زا می توانند یک شانه ضعیف را دچار چالش کنند و موجب ایجاد یک شانه بی ثبات مزمن و دردناک شوند.
بی ثباتی چند جهتی مفصل شانه
در افراد نادری مفصل بدون سابقه هرگونه فشار و آسیب دچار بی ثباتی شانه می شوند. در این افراد شانه از چند جهت مختلف دارای ضعف و در رفتگی است.
به این نوع ناپایداری بی ثباتی چند جهتی شانه گفته می شود. این بیماران ممکن است دارای لیگامان های ضعیف در نواحی مختلف بدن باشند.
علائم و نشانه های بی ثباتی شانه
شایع ترین نشانه های بی ثباتی شانه عبارتند از:
- درد ناشی از آسیب دیدگی
- در رفتگی های مکرر شانه
- احساس مداوم شلی در ناحیه شانه
- لغزیدن سر استخوان بازو در داخل مفصل
ارزیابی پزشکی
جهت تشخیص و درمان بی ثباتی شانه پزشک ارتوپد به بررسی علائم و تاریخچه بیمار می پردازد و شانه را معاینه می کند. حتی در صورت نیاز پزشک سایر اندام ها را از نظر سستی لیگامان ها بررسی می کند.
تست های تصویر برداری شانه
در صورت نیاز متخصص درخواست تصویر برداری از مفصل را ارائه می دهد. اشعه ایکس هرگونه آسیب به استخوان های شانه را نشان می دهد. علاوه بر این ام ار آی نیز آسیب های وارده بر بافت های نرم اطراف مفصل شانه را مشخص می کند. از این طریق پزشک صدماتی که بر تاندون ها و رباط ها وارد شده است را تشخیص خواهد دارد.
درمان بی ثباتی شانه
در روند درمان دررفتگی شانه ابتدا از درمان های غیر تهاجمی استفاده می شود در صورتی که درمان های دارویی نتوانند درد و بی ثباتی شانه رابهبود بخشند ممکن است نیاز به جراحی باشد.
درمان های غیر تهاجمی
در مرحله درمان دارویی که به تشخیص پزشک چند ماه طول می کشد شامل مراحل زیر است:
اصلاح فعالیت های بدنی
در این مرحله شما باید تغییراتی در سبک زندگی خود اعمال کنید و از فعالیت هایی که علائم در رفتگی شانه را در شما تشدید می کنند اجتناب کنید.
استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی
داروهایی ماند ایبوبروفن که درد را کاهش می دهند در این مرحله تجویز می شوند.
فیزیوتراپی
تقویت عضات شانه و کار بر روی عضات شانه می تواند ثبات مفاصل شانه را افزایش دهد. همچنین درمانگر شما تمریناتی را برای شما در خانه برنامه یزی خواهد کرد.
درمان جراحی
درمان به روش جراحی برای رباط های پاره شده و یا کشیده شده ضروری است تا بتوانند مفصل شانه را در جای خود ثابت نگه دارند.